DANIEL MALLO

Aproximadamente no ano 46, os contrarios ás máscaras contrataron a Daniel Mallo, ó acordeonista.  Xuntaron a un grupo de rapaces, As máscaras pequenas, lle chamaban! Formáranse dous equipos. Todo o mundo se foi cós pequenos, as máscaras grandes non levaran a ninguén.

-As outras máscaras foron soas polas airas, uns ían diante, outros atrás e como o Mallo tocaba tan ben…

-Dicía Cidro do Pinche:

– Arrea Daniel que perdemos! Porque o Mallo… Mecago en dez! Era un dos mellores!

– A orquesta do Mallo veu pos contrarios, pagáronlle eles?

-Foran os vixigueiros, foran os vixigueiros… que dixeron:

-Nós habemos traer aquí!

-Arrea Daniel!

Gabriel da Portela era un home alto, delgado, de moito porte e foron el máis Oliva a súa dona montados na besta coa bandeira. Aquela besta era moi mala, vía  xente descoñecida e xa pateaba soa, malísima! Tiña un xenio…

Saíron da casa polo medio das leiras abaixo, chegaron a corredoira, saltaron para o outro lado cara a casa de Diego e a xente toda aplaudindo. Si, si, eles ninguén sabía o que tiñan preparado ninguén o sabía e apareceron así de sorpresa.

-Pero, disfrazados?

-Levaba unhas botas altas que debeunas comprar para iso! Unhas botas de coiro altas ata o xeonllo, un pantalón branco así con, como se chama… con polis, tiña botóns así por fóra do… deses do exercito francés e a bandeira… Estaba bonito aquelo!

-Ela tamén ía disfrazada?

-Os dous! Porque eles fixeron aquello de baixar coa besta, foron ata o cruceiro da Barreira ou así e marcharon

porque a besta estaba cabreada… mecago en diola! podía facer algo, pero marcharon e pouco tempo voltaron. Andaba a xente toda atrás deles!

As máscaras pequenas, ensaiaron a bailar unha pieza que tocaba o Mallo co seu acordeón, no estribillo facía como se cantase un galo, kikiriquíiii… facíao co acordeón, pero soaba talmente coma un galo: as máscaras ían baixando pouco a pouco ata quedar todos en cuclillas, para incorporarse novamente o són do acordeón e seguir bailando.

Unhas bailaban mellor que outras, pero cando se xuntaban a bailar… Era unha cousa das máis bonitas que había na aldea!

-Bailaban moi ben, bailaban mellor cós grandes, foron ensaiar coño!

– Ían preciosas, as máscaras pequenas non levaban sombreiros só cintas de cores, ían bonitas, bonitas….

-Fun de máscara dos pequenos con miña irmá Olga. Tivemos que aprender nun día a muiñeira pero, fixemolo moi ben!

Anxel do Curral máis non sei se foi Dominga dos Carballos, a irmá da nai de Tucho, eses dous me parece que foron os guías. Despois fora Odulia (Deus lle perdoe) me parece que foi miña irmá, aí non estou segura, pero pareceme que si. Odulia e non sei quen máis, pero fixerono… Ese ano, foi moito ano de entroido!

Maruja de Andrés foi por primeira vez de máscara cos pequenos, tiña 16 anos, ó ano seguinte xa foi cos grandes, aos 19 casou e xa non volveu a ir de máscara.

-E haberá fotos desas?

-Non hai, ninguén as ten!

Arturo da Barreira de director de orquesta, moi ben o facía! Marcando quen había de saír. Era dos contrarios ás máscaras, ese ano foi de director da súa orquesta, nós faciamos un grupo grande, ruído faciámolo tamén, cunha palleta esgallada e cousas así. Bueno,  así e todo o punto do saxofón tíñao furado, tiña os seus teclados coas súas tapas de cervexas, o brochiño por diante para que tapara o burete máis pequeño e bueno, notábase cando tapabas un burato algo cambiaba.

– Aí aparecía… Francisco de Gómez tocando no baixo, Arturo da Barreira de director da orquesta e os outros compoñentes, que eu tamén era un! Eu tiña un saxofón. ( Paco de Diego)

-Que me dis! Pero – bueno…

-Si,si… non sei quen era o do trombón!

-Francisco de Gómez era o do baixo…prum, prum, prum…

-O saxofón feito de budio, de tres pezas que o fixera eu, tiña furados coa sua palluca e tocaban malamente, pero tocaban, tamén o trombón tocaba! Tamén tiña unha boquilla, unha palleta de canabeira.

Antonio da Longra argallou un instrumento. Colleu un balde atravesoulle un pau por enriba que sobresaía para os lados, tensou unhas cordas e xa facía ruido, chamoulle “o contrabalde”.

O asunto da música, era que dixeras onde estabas, que fixeras ruído… Despois as voltas e mailas notas…todo era liso e llano.

– Eu ben sei que aí Arturo algo debeu coller así debaixo dun dente para lles facer fronte as máscaras, eu non sei se tiveramos que poñer algo para pagarlle o acordeonista, ó Mallo. E claro, eso era o que andabamos con el e el no medio de nós uuuff …

Formáranse dous equipos. Todo o mundo se foi cós pequenos, as máscaras grandes non levaran a ninguén, foron soas.